Odmowa udzielenia pacjentowi świadczenia zdrowotnego

Pomagamy klientom uzyskać zadośćuczynienie pieniężne, odszkodowanie, rentę oraz inne świadczenia w sytuacji poniesienia szkody oraz doznania krzywdy ze strony placówki medycznej, w szczególności gdy szpital nie zapewnił właściwej opieki medycznej, zaniechał badań, czy też wykonał nieodpowiedni zabieg operacyjny.

Lekarz nie może odmówić udzielenia świadczenia medycznego, w sytuacji, gdy taka pomoc musi zostać udzielona. Lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia.

Zdarzają się sytuacje, w których lekarz mimo powyższego obowiązku odmawia udzielenia pomocy. Odmowa ta często prowadzi do poważnych następstw, ze śmiercią pacjenta włącznie. W każdym takim przypadku istnieje możliwość ubiegania się o stosowną rekompensatę pieniężną, co więcej w części z tych przypadków istnieje także możliwość wszczęcia postępowania karnego i dyscyplinarnego wobec lekarza.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami istnieją dwa przypadki, kiedy lekarz może odmówić udzielenia pomocy.

Pierwszy z nich nie wskazuje konkretnego powodu, dla którego lekarz może odmówić udzielenia świadczenia. W sytuacji odstąpienia od leczenia, lekarz zobligowany jest do dostatecznie wczesnego uprzedzenia pacjenta o fakcie odstąpienia od leczenia wraz ze wskazaniem realnej możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w innym podmiocie leczniczym. Jeżeli lekarz wykonuje zawód na podstawie stosunku pracy to odstąpienie od leczenia może mieć miejsce jedynie, gdy istnieją ku temu poważne powody i po uzyskaniu zgody swojego przełożonego. Odmowa udzielenia świadczenia musi zostać odnotowana w dokumentacji medycznej pacjenta wraz z uzasadnieniem tej decyzji.

Drugim z przypadków wynikających z ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, kiedy lekarz może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego, jest tzw. klauzula sumienia. Przepis ten stanowi odzwierciedlenie zagwarantowanej Konstytucji wolności sumienia. Lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, z zastrzeżeniem, że ma obowiązek odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący zawód na podstawie stosunku pracy albo w ramach służby ma także obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego. Lekarz nie ma prawa, nawet w przypadku, gdy jest to niezgodne z jego sumieniem, odmówić udzielenia pomocy w sytuacji, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia.

Lekarz zatrudniony na umowie o pracę ma obowiązek uprzedniego poinformowania przełożonego, z tym, że nie ma tu konieczności uzyskania jego zgody. Fakt odmowy udzielenia świadczenia zdrowotnego odnotowywany jest w dokumentacji medycznej i choć ustawodawca nie wskazał wprost, iż odmowa musi zawierać uzasadnienie, przyjmuje się, że odmowa związana z klauzulą sumienia stanowi swego rodzaju uzasadnienie.

Z punktu widzenia pacjenta istotna jest zatem analiza prawna, czy lekarz miał prawo do odmowy udzielenia świadczenia zdrowotnego oraz czy dopełnił wszystkich formalności wymaganych przepisami prawa.