Amortyzacja rabatowa
Z dotychczasowego doświadczenia zauważyliśmy praktykę ubezpieczycieli polegającą na stosowaniu potrąceń amortyzacyjnych w odniesieniu do zastosowanych przez warsztaty naprawcze cen części oryginalnych.
Zakłady ubezpieczeń dokonują potrąceń cen części w wysokości od 5% do 21% argumentując, że można zakupić części oryginalne, dystrybuowane poza siecią producenta pojazdu, za znacznie niższą kwotę finalną, z uwagi na występujące rabaty czy też upusty marketingowe. Raz jest to argumentacja mówiąca o dostosowaniu cen części do bogatej oferty rynkowej części alternatywnych, innym razem mowa jest o rabatach, jakie mają powszechnie udzielać warsztaty naprawcze funkcjonujące na rynku napraw pojazdów mechanicznych. Takie postępowanie jest jedną z metod umniejszania należnego poszkodowanym odszkodowania. Ubezpieczyciele nie wskazują przy tym dowodów dotyczących możliwości faktycznego uzyskania tego rodzaju rabatu. Rzecznik Finansowy zaznacza, że jest to niedopuszczalna praktyka. Co więcej, poszkodowany w ramach swobody wyboru sposobu naprawienia szkody ma prawo zakupić części z dowolnie wybranego źródła.
Mechanizm działania
Obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawiać. Według zasad określonych w art. 363 § 2 k.c. wysokość odszkodowania powinna być ustalona według poziomu cen części zamiennych i usług koniecznych do wykonania naprawy z daty ustalania odszkodowania. Poszkodowany ma prawo do tego, aby za ustaloną kwotę odszkodowania móc naprawić pojazd w wybranym warsztacie naprawczym, zaś rabaty nie są elementami powszechnie obowiązujących cen na rynku części zamiennych. Przy takim rozumieniu obowiązku odszkodowawczego nie ma w zasadzie znaczenia prawnego okoliczność, czy poszkodowany dokonał naprawy oraz czy i jakim kosztem to uczynił.
Problematyka potrąceń cen i rabatów części jest stosowana przez zakłady ubezpieczeń od kilkunastu lat. Wcześniej w przypadku dokonywania potrąceń amortyzacyjnych ubezpieczyciel wskazywał na potrzebę urealnienia cen części do poziomu cen części alternatywnych, jakie mają występować na rynku napraw. Obecnie zaś mowa jest o rabatach dotyczących części oryginalnych producenta pojazdu, jakie można uzyskać na rynku. Przy czym zarówno wcześniej, jak i obecnie ubezpieczyciel nie przedstawia dowodów na to, że powszechnie spotykane w obrocie ceny części oryginalne producenta pojazdu są niższe o wskazany % i poszkodowany mógłby w wybranym przez siebie warsztacie naprawczym lub sklepie nabyć te części właśnie z tym rabatem.
Dla przykładu:
W wyniku zdarzenia z dnia 29 marca 2019 r. uszkodzeniu uległ pojazd marki Mazda 6. Szkoda była realizowana przez TUiR WARTA S.A., a poszkodowanemu względem ubezpieczyciela przysługiwała wierzytelność z tytułu likwidacji szkody na podstawie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC). Ubezpieczyciel w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty powołał się na zastosowanie 20-procentowego rabatu i co za tym idzie obniżenie zaakceptowanych cen części zamiennych. Według stanowiska TUiR Warta S.A. rabat o wskazanej wysokości został wynegocjowany u wybranych dealerów Mazda, jednak ubezpieczyciel nie wskazał przy tym żadnych dowodów faktycznego uzyskania rabatu, co zostało podniesione w pozwie.
Mając na uwadze powyższe należy zauważyć, jak ważne jest analizowanie korespondencji nadesłanej przez ubezpieczycieli w toku likwidacji szkody, celem skutecznego wyegzekwowania pełnej kwoty należnego odszkodowania.